Sokak köpekleri sorunu, toplumumuzda aylardır tartışılan bir konu. Ancak bu tartışmalar genellikle köpeklerin toplanması veya toplanmaması üzerine odaklanıyor ve barınakların ne şekilde olacağı konusuna çok az dikkat ediliyor. Oysa barınak dendiğinde, kapalı kafesler veya kulübelerden öte, dünya genelinde kullanılan başka alternatif çözümler de mevcut. Bunlardan biri, açık alan barınakları.
Açık alan barınakları, sokak hayvanlarının geniş, doğal alanlarda barındırıldığı tesislerdir. Bu tür barınaklar, köpeklerin serbestçe dolaşabileceği, sosyal etkileşimlerde bulunabileceği ve doğal davranışlarını sergileyebileceği şekilde tasarlanmıştır. Almanya, İspanya ve Romanya gibi ülkeler, bu modeli benimseyerek sokak hayvanlarına daha sağlıklı ve insancıl bir yaşam sunmaktadır. Örneğin, Romanya'da sokak köpekleri için çeşitli açık alan barınakları bulunmakta ve bu barınaklar, köpeklerin doğal ortamlarında yaşamalarına olanak tanımaktadır.
Ayrıca, mevcut durumda sokaklarda özgür dolaşmaya alışmış sokak köpekleri için en huzurlu ve maliyeti en düşük, en hızlı çözüm de açık alan barınakları olacaktır. Bu barınaklar, köpeklerin doğalarına uygun bir yaşam sunarken, maliyet açısından da avantaj sağlar.
Açık alan barınakları için uygun arazi türleri genellikle kullanılmayan veya tarıma elverişsiz alanlar, devlet arazileri veya ormanlık bölgeler olabilir. Bu arazilerin geniş, düz ve su ile elektrik altyapısına yakın olması, barınakların kurulumu ve işletilmesi açısından önemli avantajlar sağlar. Bu tür araziler, köpeklerin doğal davranışlarını sergileyebileceği geniş alanlar sunarak, onların daha sağlıklı bir yaşam sürmelerine olanak tanır.
1000 köpek için bir açık alan barınağı, her köpek için ortalama 20 metrekare alan gerektirdiğinden, toplamda 20,000 metrekare bir alana ihtiyaç duyar. Bu alan, köpeklerin serbestçe dolaşabileceği, dinlenebileceği ve oynayabileceği şekilde düzenlenir. Alanın güvenliği için çevresi çitlerle çevrilir, bu çitlerin yüksekliği genellikle 1.5 - 2 metre arasında olmalıdır, ancak köpeklerin boyutuna ve sıçrama yeteneklerine göre ayarlanabilir.
Bir 1000 köpeklik açık alan barınağının kurulum maliyeti, arazi ve altyapı düzenlemeleri dahil olmak üzere yaklaşık 200,000 USD civarındadır. Bu tür barınaklar, genellikle kullanılmayan veya tarıma elverişsiz alanlarda, devlet arazilerinde veya ormanlık bölgelerde kurulabilir. Yıllık bakım maliyeti ise köpek başına yaklaşık 500 USD'dir. Kısırlaştırma maliyeti köpek başına 50 USD, toplama maliyeti ise köpek başına 100 USD olarak hesaplanabilir.
Öte yandan, kapalı düzen barınaklar daha fazla yapısal yatırım gerektirir ve genellikle daha küçük alanlarda daha yoğun bir bakım sunar. Kapalı bir barınak için maliyetler, her bir köpek için ortalama 900 USD olan altyapı ve tesis giderleriyle birlikte, toplamda 900,000 USD'yi bulabilir. Yıllık bakım maliyetleri ise daha yüksek olup, köpek başına 800 USD'ye kadar çıkabilir. Bu artan maliyet, kapalı barınaklarda sıcaklık kontrolü, daha sık temizlik ve daha yoğun veteriner hizmetleri gerekliliğinden kaynaklanmaktadır. Toplama kısırlaştırma maliyetleri açık alan barınakları ile aynı maliyette oluyor.
Bu karşılaştırma, açık alan barınaklarının kapalı düzen barınaklara göre daha düşük maliyetli ve daha hızlı kurulabilir olduğunu göstermektedir. Açık alan barınakları, hem köpeklerin yaşam kalitesini artıran hem de maliyetleri düşüren bir çözüm sunar. Bu nedenle, bu modelin daha geniş bir perspektifle değerlendirilmesi ve tartışılması gerekmektedir. Sokak hayvanlarının barındırılması ve bakımı konusunda daha kapsamlı ve sürdürülebilir çözümler üretmek, hem hayvanların refahı hem de toplum sağlığı açısından büyük önem taşır. Bu bağlamda, devlet ve sivil toplum kuruluşlarının iş birliği ile sorunun üstesinden gelmek mümkündür.
