Glutenin; buğday, arpa ve çavdar dâhil olmak üzere birçok tahılda bulunan bir tür protein grubu olduğunu söyleyen Uzm. Dyt. Fatma Gizem Bahadır, "Herhangi bir alerji ya da intolerans durumu yoksa diyetisyen eşliğinde gluten tüketim ölçüsü belirlenebilir. gluten duyarlılığı, çölyak hastalığı ve buğday alerjisi olanlar gluten tüketimine dikkat etmelidir. Ekmek, simit, börek gibi hamur işlerinde, pasta ve hazır tatlılarda, makarna, arpa şehriye, erişte, kuskus, bulgur ve paketli yiyeceklerde gluten bulunur" dedi. Türkiye'de temel besin kaynağı olan tahıl grubunun çoğunun içeriğinde gluten bulunduğunun altını çizen Uzm. Dyt. Bahadır, "Buğday, arpa ve çavdar, gluten içeren tahıllar olarak bilinirken, kozmetikten gıda boyalarına, şampuanlardan diş macunlarına kadar günlük hayatta kullanılan birçok ürünün içeriğinde bulunmaktadır" ifadelerini kullandı.
BELİRTİLERİ ŞİŞKİNLİK, BULANTI VE KUSMA
Gluten ağırlıklı beslenme sonrası kişide bitkinlik, şişkinlik, bulantı ve kusma gibi durumlar görülebileceğini kaydeden Bahadır, şunları söyledi: "Gluten tüketimi bugüne kadar birçok farklı hastalıkla ilişkilendirilmiştir. Glutenin sebep olduğu çölyak hastalığında yaygın görülen belirti, bağırsak dokusunu zedelenmesiyle görülen emilim zorluğudur. Çölyak hastası kişilerde demir eksikliği görülür ve bu da anemiye neden olur. Çölyak dışında deri hastalıkları, nörolojik rahatsızlıklar, depresyon, migren, otizm, obezite gibi birçok farklı sağlık problemi de gluten tüketimi ile ilişkilendirilmiştir. Bu hastalıkların ortak özellikleri gluten tüketimi sonucunda bazı belirtilerin görülebilmesi ve glutensiz diyetin bu belirtileri azaltabilmesidir."BUĞDAY ALERJİSİ OLANLAR DİKKAT ETMELİ
Gluten tüketimine bazı bireylerin dikkat etmesi gerektiğinin altını çizen Bahadır, "Gluten duyarlılığı, çölyak hastalığı, buğday alerjisi olanlar gluten tüketimine dikkat etmelidir. Ekmek, simit, börek gibi hamur işlerinde, pasta ve hazır tatlılarda, makarna, arpa şehriye, erişte, kuskus, bulgur ve paketli yiyeceklerde gluten bulunur" şeklinde konuştu.GENETİK OLABİLİR
Gluten hassasiyeti konusuna değinen Bahadır, şu bilgileri paylaştı: "Sindirim sisteminin gluten içeren gıdalara alerjik reaksiyon göstermesidir. Bu protein, bazı insanlarda çölyak hastalığı yaparken bazılarında gluten hassasiyeti şeklinde ortaya çıkar. Genetik olabileceği gibi sonradan çevresel faktörlerden de oluşabilir. Gluten hassasiyetinin ülkemizde görülme oranının yüzde 4 ila 6 arasında olduğu düşünülmektedir. Tanısı konulmamış durumlar da söz konusudur."GENELLİKLE 5-6 YAŞ ÜSTÜ ÇOCUKLARDA GÖRÜLÜYOR
Gluten alerjisinin hangi yaşlarda ortaya çıkabileceğinden bahseden Bahadır, "Genellikle 5-6 yaş üstü çocuklarda rastlanabiliyor. Bazı durumlarda erişkin yaşlarda da ortaya çıkabiliyor. Gluten hassasiyeti durumlarında uygulanabilen bir diyet tedavisi vardır. Diyet dikkatli bir şekilde uygulanıldığında semptomlar kontrol altına alınabilir. Ciltte döküntü, kızarıklık, karın şişliği, gaz, ishal veya kabızlık, karın ağrısı, eklem ağrıları, aşırı yorgunluk, sürekli halsizlik gibi belirtileri vardır" açıklamasında bulundu.BU ÖNERİLER GÖZ ARDI EDİLMEMELİ
Bahadır, gluten alerjisi olan bireyler için beslenme önerilerini ve dikkat etmeleri gereken durumları şöyle sıraladı: "Gluten içeren besinlerden uzak durulması gerekir. Ekmek, çavdar, arpa, yulaf, şehriye, bulgur buğday, kuskus, pizza, makarna ve pasta gibi unlu mamuller, irmik, paketli gıdalar, hazır çorba gibi ürünler, ekmek içeren köfteler, hazır salata sosları gibi gıdalardan uzak durulması gerekir.- Sebzeler, et ürünleri, bakliyatlar, pirinç gluten içermeyen besinlerdir. Porsiyon kontrolüne dikkat edilerek tüketebilir.
- Glutensiz unla ekmek, pasta gibi ürünler yapılabilir. Glutensiz makarna tüketilebilir.
- Dışarda yemek yerken dikkat edilmelidir.
- Etiket bilgisi mutlaka okunmalıdır.
- Buğday unu kullanılmış mutfak gereçleri güzel temizlenmelidir.
- Gluten içeren gıdaların yanında glutensiz ürünler saklanmamalıdır.
- Glutensiz beslenme lif açısından yetersiz olacağından yüksek lifli meyveler tüketilmelidir."
