Taliban yönetimi altında, Afganistan'ın başkenti
Kabil'deki kadın giyim mağazalarındaki
mankenler, akıllardan çıkmayan bir görüntü oluşturuyor; kafaları kumaş çuvallara sarılmış veya siyah plastik torbalara sarılmış durumda diğer ürünleri sergileyen mankenlere ve kadınlara
tecavüzün önüne geçilemiyor. Bilgi ve teknoloji çağının yaşandığı günümüzde, halen Pakistan’da tecavüze uğrayan kadınlar suçlanarak cezalandırılıyor.
TALİBAN: MANKENLERİN KAFALARINI UÇURUN!
Yerel basında çıkan haberlere göre, Taliban'ın Ağustos 2021'de iktidarı ele geçirmesinden kısa bir süre sonra Taliban Ahlak ve Fazilet Bakanlığı, tüm mankenlerin mağazaların vitrinlerinden kaldırılması veya kafalarının uçurulması gerektiğine karar verdi. Bu kararı, put olarak tapınılabilecekleri için insan şeklindeki heykel ve resimleri yasaklayan dini bir yoruma dayandırdılar; ancak bu aynı zamanda Taliban'ın kadınları halkın gözünden uzaklaştırma kampanyasıyla da örtüşüyor. Öte yandan mağazalarda yüzleri gözüken cansız kadın mankenlere tecavüzlerin önüne geçilemediği de belirtiliyor. Hatta mankenlere sarkıntılık ve tecavüz videolarını paylaşmanın da moda haline geldiği ifade ediliyor.
MANKENLERE KIYAMAYAN ESNAF KAFALARI KESMEDİ
Kıyafetlerini düzgün bir şekilde sergileyemeyeceklerinden veya değerli mankenlere zarar vermek zorunda kalacaklarından şikayet ettiler. Taliban kararını değiştirmek zorunda kaldı ve dükkan sahiplerinin mankenlerin başlarını örtmelerine izin verdi.
TECAVÜZE UĞRAYAN KADIN SUÇLANIYOR
Öte yandan Güney Asya ülkeleri Hindistan, Pakistan ve Bangladeş dünya gündemine sık sık toplu tecavüz olaylarıyla geliyor. Her üç ülkede tecavüzün tanımı kolonyal dönemden kalma ve dar kapsamlı... Tecavüze uğrayan kadını suçlamak oldukça yaygınb ‘Namus cinayetleri’nin oldukça yaygın olduğu bu coğrafyada ‘aileye getirdiği utanç nedeniyle’ tecavüz mağduru kadınlar suçlanıyor, hatta cezanlandırılıyorlar. Kadını sessiz olmaya zorlayan bu durum, failleri daha cesaretlendiriyor. Her gün yüzlerce tecavüz olayının yaşandığı bu ülkelerde ataerkil toplum yapısı, namus kavramı ve kast sistemi kadına karşı işlenen suçlarla mücadeleyi oldukça zorlaştırıyor.
MANKENLERİN ÇOĞUNA BAŞÖRTÜSÜ TAKILDI
Mağaza sahipleri daha sonra Taliban'a itaat etmekle müşteri çekmeye çalışmak arasında denge kurmak zorunda kaldı. Ortaya çıkardıkları çeşitli çözümler, Kabil'in kuzey kesimindeki giyim mağazalarının sıralandığı orta sınıf bir ticari cadde olan Lycee Maryam Caddesi'nde sergileniyor. Mağaza vitrinleri ve showroomlar, gece elbiseleri ve renk ve dekorasyonlarla dolu elbiseler ve hepsi de çeşitli türde başörtüleri giymiş mankenlerle kaplı.
Mağaza sahiplerinden Bashir, "Mankenlerin kafalarını plastik veya çirkin şeylerle kapatamam çünkü bu, vitrinimin ve dükkanımın çirkin görünmesine neden olur" dedi. Diğer sahipler gibi o da, misilleme korkusuyla kimliğinin yalnızca ilk adıyla belirtilmesi şartıyla Associated Press'e konuştu. Dükkan sahiplerinin işleri çekici tutması gerekiyor; Taliban'ın yönetimi ele geçirmesinden ve ardından gelen uluslararası finansmanın kesilmesinden bu yana ekonomi çöktü ve neredeyse tüm nüfus yoksulluğa sürüklendi.
İNSANLAR AÇLIĞIN VE ÖLÜMÜN TEHDİDİ ALTINDA
Ayrıntılı elbiseler, Afganistan'da düğünler için her zaman popüler olmuştur; bu, Taliban'dan önce bile genellikle cinsiyet ayrımına dayalıydı ve kadınlara ülkenin muhafazakar toplumunda en iyi şekilde giyinme şansı veriyordu. Taliban yönetimi altında düğünler, sosyal toplantılar için kalan az sayıdaki fırsattan biri. Ancak gelirlerin bu kadar kısıtlı olması nedeniyle, bunlar daha az ayrıntılı hale geldi. Beşir, satışlarının eskisinin yarısı kadar olduğunu söyledi. "Düğün, gece ve geleneksel kıyafetleri satın almak artık insanlar için bir öncelik değil" dedi. "İnsanlar yiyecek almayı ve hayatta kalmayı daha çok düşünüyor."
ALÜMÜNYUM FOLYOYLA MANKENLERİN YÜZLERİNİ KAPATTI
Bir diğer dükkan sahibi Hakim ise mankenlerinin başlarının üzerine alüminyum folyo geçirdi. Bunun ürünlerine belli bir ışıltı kattığına karar verdi. "Ben bu tehdit ve yasağı fırsat bilerek mankenlerin eskisinden daha çekici olmasını sağladım" dedi. Her şey bu kadar ayrıntılı olamaz. Bir mağazada kolsuz önlük giyen mankenlerin hepsinin başında siyah plastik çuvallar vardı. Sahibi daha fazlasını karşılayamayacağını söyledi.
MAĞAZALARDA DEVRİYE GEZİYORLAR
Başka bir dükkan sahibi Aziz, Mankenlerin kafalarının kesildiğinden veya örtüldüğünden emin olmak için Ahlak ve Fazilet Bakanlığı görevlilerinin düzenli olarak mağazalarda ve alışveriş merkezlerinde devriye gezdiğini söyledi. Taliban'ın kurallara ilişkin gerekçelerini önemsemedi. "Herkes mankenlerin put olmadığını biliyor ve kimse onlara tapmayacak. Tüm Müslüman ülkelerde mankenler kıyafetleri sergilemek için kullanılıyor."
KIZLARA 6. SINIFTAN SONRA OKULA GİTMEK YASAK
Vitrinlerde başları örtülü az sayıda erkek mankenin görülmesi, yetkililerin yasağı aynı şekilde uyguladığını gösteriyor. Taliban ilk başta, 1990'ların sonundaki ilk yönetimleri sırasında uyguladıkları katı kuralları topluma dayatmayacağını söylemişti. Ancak giderek özellikle kadınlara daha fazla kısıtlama getirdiler. Kadınların ve kızların altıncı sınıftan sonra okula gitmesini yasakladılar, çoğu işten men ettiler ve dışarıdayken yüzlerini kapatmalarını talep ettiler.
MANKENLERİN TECAVÜZE UĞRADIĞINI DÜŞÜNÜP KORKUYORUM
Geçtiğimiz günlerde Lycee Maryam Caddesi'nde alışveriş yapan bir kadın, kapüşonlu mankenlere baktı. Sadece adını Rahima veren kadın, "Onları görünce bu mankenlerin de yakalanıp tecavüze uğradığını hissediyorum ve korkuya kapılıyorum" dedi. "Bu vitrinlerin arkasında kendimi, tüm hakları elinden alınmış bir Afgan kadını olarak görüyormuşum gibi hissediyorum."
Öte yandan, Taliban kadın öğretmenleri bazı okullardan atıyor.
Sonuç olarak, kadın bedeninin bir savaş alanı olduğu Hindistan, Pakistan ve Bangladeş’te oldukça yaygın olan tecavüz ve kadına yönelik şiddete aralıksız devam ediyor.
