Corendon Turizm Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Yıldıray Karaer, Gazeteci Mevlüt Yeni ve Emin Demir'e Corendon Havayollarının geride bıraktığımız sezonu ve 2025 yılı hedeflerini değerlendirdi. Yıldıray Karaer, 2024 yılında iyi bir sezon geçirdiklerini belirterek,‘’Bizim farklı alanlarda aktivitelerimiz var. Tur operatörlüğü yapıyoruz, otel işletmeciliği yapıyoruz, taşımacılık yapıyoruz. Tur operatörü olarak belki biraz Türkiye'de sayılarımız düştü ama bu pandemi sonrası yaptığımız işten para kazanmak gayretindeydik. Tur operatörü olarak iyi bir sene geçirdik. Otel işletmesi olarak gayet iyi bir sezon geçirdik. Tabii Amsterdam'da da otel var Karayipler'de de otel var, Antalya'da oteller var. Otelciliğin her yerinde iyi bir sezon geçirdik. Ortelcilik tarafında her geçen gün gelirimiz artıyor ‘’ dedi.
HavaYollarının maliyetlerinin her geçen gün arttığına değinen Yıldıray Karaer,‘’Şu anda en büyük problemimiz bu aslında. Hava yolunda vergilerimiz artıyor. Amsterdam’dan Antalya’ya, Antalya’dan Amsterdam'a git gel de 88 euro sadece vergi maliyeti oluyor. Avrupa'nın uçuşlarında kaygan emisyon gibi bir şey var. Yani bu koltuk maliyeti kişi başına 40 eurolara geldi.Diğer taraftan işçilik maliyetleri arttı. İşçilik derken tabii biz de teknisyen, mühendis, pilot bunların maliyetleri çok arttı. Artmaya da devam ediyor. Hem rekabet bir taraftan piyasadaki pilotu teknisyeni mühendisin ihtiyacı maliyetleri artırdı. Böyle olunca havalimanı fiyatları da arttı. Devlet vergiyi artırdı. Pilot maaşını arttırıyor ama tüketici bu fiyatları ödemeye pek razı değil. Ayrıca büyük bir rekabet var’’ şeklinde konuştu.
Savaşlar bizi çok endişelendiriyor. Avrupa'daki havalimanlarının aşırı yoğunluktan dolayı artık yükü kaldıramıyor. Yeni destinasyonlar bulmak lazım. Avrupa'nın dışında bir Ortadoğu’ya yüklenelim diyoruz ama oradaki savaş bizim İran pazarını aldı götürdü. İsrail pazarını aldı götürdü. Lübnan pazarını bitirdi.Bir taraflara yüklenmek gerek. İran, İsrail, Lübnan hepsi bitti.Belki Afrika'ya yönelmek lazım belki Asya'ya yönelmek lazım.Türkiye mevcut pazarlar dışında alternatif pazarlara yönelmelidir.Biliyorsunuz kış dönemi nedeniyle biz iki firmayla ortak çalışıyoruz bir Hindistan’da toplam 13 uçakla wetlease operasyonları diğeri Spice Jet İnnova havayolu.Belki onlarla yakın zamanda anlaşabilirsek Hintli turisti İstanbul'a, Antalya'ya Kapadokya'ya deniz kum ve güneşe, hoşlanmıyorsa kültür turizmine getirmek gibi yeni pazarları yaratmak gerekiyor.Avrupa tükenmişlik sendromu yaşıyorAvrupa tükenmişlik sendromu yaşıyor. Tükenmiş vaziyette şu anda. Antalya’ya 17 milyon turist gelmiş.Bunun 4 milyon yolcu ile Almanya 1. pazarı olmuş, Rusya'dan 5 milyon, gelmiş 1,5 milyon İngiliz gelmiş. İngiliz turistin sayısını yükseltiliriz. İngiltere'de çok ciddi fiyat rekabeti var.İngiltere pazarı tamamen teknolojinin üzerine dönen bir Pazar. Artık Almanya'daki klasik tur operatörleri gibi operatörlük yok. Ofislere gidiyorsunuz ofislerde çalışan insan yok, makineler koşturuyor. Siz detayları veriyorsunuz artık herkes teknoloji şirketi gibi çalışıyor. Turizm organizasyonları teknolojik firmaları gibi çalışıyor Biz de buna adapte olmaya çalışıyoruz. Yani hava yolu tarafında bu yıl rezervasyon programımızı değiştirmeye çalışıyoruz. Yeni programa adapte olmaya çalışıyoruz. Bunlar rekabet alanında önemli unsurlar.Pazarlarımızı biraz daha gözden geçiriyoruz. Nerelerde daha farklı ihtiyaçlar var. Nerelerde daha az rekabet var. Onları yakalamaya çalışıyoruz. Uzun lafın kısası 2024'te iyi bir turizm sezonu geçti. Biz 2025 yılında uçuşların hepsini açtık. İngiltere ve Almanya'da hem oteller tarafında hem uçak tarafında. İngiliz pazarının iyi bir tarafı daha var çok önden rezervasyon yapıyorlar. Şu anda otellere 2026 rezervasyon yapan yolcu var. Bu kadar uzun vadede kendi programını yapabiliyor. Bu bizim için önümüzü görmek açısındançok önemli.2025'te rezervasyonları çok hızlı. Almanya'dan Hollanda'dan İngiltere'den çok hızlı rezervasyon akıyor. Tur operatörü tarafında bile geçen seneye yüzde 25 ya da yüzde 30 gelen rezervasyonlar var. O yüzden 2025 yılında da Türkiye’de iyi bir turizm yılı olacak. Ama ben hep söylüyorum çok iyi başlıyoruz krizler yaşıyoruz, bazen kötü başlıyoruz sonradan bir düzelme oluyor. O yüzden çok iyi diye gerinmemek lazım. Çok kötü diye de üzülmemek lazım, küsmemek lazım.Tur operatörleri piyasadan yavaş yavaş eksiliyor. Bu durum endişe verici!
Biz hiçbir şey olmamış gibi yolumuza bakmamız gerekiyor. Bütün gücümüzle rezervasyonları artırmak içinsaldırıyoruz. Hem havayolları tarafından hem oteller tarafından iş modelleri uyguluyoruz. Tur operatörleri piyasadan yavaş yavaş eksiliyor. Dün Thomas Cook gitti bugün FTI gitti. Yarın kimin olacağını bilemiyoruz. Resort Turizm Kongresi’nde de söylediğim gibi oteller için en büyük tehlike bu tür operatörlerinin piyasadan yok olması. Çünkü Rusya'da 5 büyük firma Antalya'yı satıyor. ANEX Tour, Sun &Fun, PegasTouristik, Coral Travel, Intourist. Antalya'ya 3,5 - 4 milyon turistin gelmesini sağlıyorlar. Operatörlerden birine bir şey olursa ya da sekteye uğrarsa o yolcuyu kim getirecek?Turisti kim getirecek? Yeni bir operatör çıkmıyor. Tabii bunlar turizm için çok büyük handikap. Yani iş potansiyeli yüzde 65 - 75 tur operatörüne bağlı.Oteller için çok ciddi bir sorun. Hava yolları için çok ciddi bir sorun. O yüzden dijital kanallarla gelen yolcu oranını artırmaya çalışıyoruz.Corendon Havayolları olarak 10 milyon koltuk hedefimiz var,Koltuk sayısı olarak Almanya, Hollanda, Belçika, İngiltere toplam 10 milyon koltuk kapasitemiz var. Bunun yaklaşık 1 milyonu Hollanda'ya,Belçikalı'yı taşıyor. Tabii ağırlıklı pazarımız Almanya. Kendi içimizdeki oranımız 65 civarında. Yüzde 15 civarında da İngiltere pazarımız var. Tabii İngiltere'yi her geçen gün sayıyı artırmak istiyoruz. Geçtiğimiz yıllarda yüzde 8 idi. Şimdi yüzde 12 oldu. Daha sonra yüzde 15'ten 20'lere oranları yükseltmeye çalışıyoruz. Yani bir tek müşteriye bağımlılık, tek bir pazara bağımlılık tek bir iş modeline bağımlılık bunlar büyük sıkıntı.Turizmi çeşitlendirmemiz lazım. Sezona yaymak lazım. İşte bisiklet yapılıyor, futbol yapılıyor, golf yapılıyor, tenis yapılmaya çalışılıyor. Aynısını müşteri çeşitliliğinde de pazar çeşitliliğinde de öngörerek planlamamız gerekiyor. Büyümek istiyoruz ancak şartlar uygun olursa.Şu anda stabiliz. Büyümek için şartlar çok uygun değil. Fiyatlar her geçen gün artıyor. Tüketici bu fiyatlara hemen adapte olamıyor. Önce geri çekiyor kendini, bakıyor bekliyor. Hani fiyat artışı her yerde var. Dünyanın her yerinde var ama sonuçta tüketicinin geliri böyle artmıyor. Sonuç olarak kararı veren, bileti alan nereye gideceğine kararını veren, ne yapacağının kararını veren tüketicinin kendisidir.750 uçak grand olmuş durumdaŞu anda hem boeing'te hem airbas’ta büyük sıkıntılar yaşıyoruz.Şuanda 1,500 boeing motorunu grand olmuş durumda. Yani motor problemi var. 1500 motor bunu 2'ye böl yani 750 uçak grand olmuş durumda. Mesela Türk Hava Yolları’nın 40 uçağı grand olmuş durumda. Yani işlemez hale gelmiş, uçamaz hale gelmiş durumda. Yenilenmesi lazım. O yüzden şirketler motorlardan yaşanan uçak açıklarını telafi etmek için ellerindeki eski uçakları eskiden ellerinde bırakırlardı. Şimdi bırakmaz oldular. Piyasadan ilave kapasiteyi dönemsel kiralama yaparak çözmeye çalışıyorlar. Ancak bu uçak müsaitliği açısından önümüzdeki birkaç yıl pek mümkün gözükmüyor.Boeing'te uçak teslimatlarında çok ciddi sıkıntılar var. Uçak teslimatlarında gecikmeler var. Boeing personeli greve gitti. Boeing maliyetler sebebiyle işten çıkarmalar yaptı. “Ben bu maliyetleri karşılamıyorum. Sizin istediğiniz artışları karşılayamam” dedi ve işten çıkarmalar yaptı. Yani boing de yaşanan bu sorunlar uçak teslimatlarında gecikmelerin airbus tarafındaki motordaki gecikmelernedneiyle havacılık tarafında veya uçakçılık tarafında çok büyük darlık var. Bu darlık geçene kadar bekleyeceğiz. O yüzden piyasada stabil olmaya çalışıyoruz.Biz yetiştiriyoruz çok yüksek maaşlarla personelimiz elimizden alınıyor. Karlılığımızı arttırmaya çalışıyoruz, verimliliğimizi arttırmaya çalışıyoruz: Bizim şu andaki durum bu ama tatil döneminde Temmuz ayı döneminde Ekim aylarında her zaman dışarıdan uçak bulup kısa dönemle uçurmak yani ilave açığı karşılamak mümkün. Filomuza uçak katmak istesek piyasada uçak yok. Uçak olsa elimizde pilot yok. Kendi pilotlarımızı yetiştirmeye başladık. Her yıl 15-20 civarında uçuş okullarından mezun gençleri alıyoruz. Pilot olarak yetiştiriyoruz. Bu yıl sayıyı artıracağız. Belki 20'nin üzerine çıkacağız ki bu oluşan açığı telafi edebilelim diye. Biz yetiştiriyoruz anormal transfer ücretleriyle pilot ve kabin personelimiz başka firmaya gidiyor. Ancak yapacak birşey yok. Kendi pilotumuzu yetiştirmeye devam edeceğiz.
Sağ cep sol cep otelciliği yapıldı
Geçmişte herkesin sağ cep sol cep otelciliği yaptığını vurgulayan Karaer,‘’Hepimiz tur operatörlüğün arka bahçesi olarak otelcilik yaptık, hava yolu taşımacılığı yaptık, tur operatörlerine destekleyen hava taşımacılığı yaptık. Her iş alanında kar merkezi olarak çalışıtık. Az para kazanıyoruz ama kazanıyoruz. Yani zararına bir iş yapmıyoruz. Bu açıdan oteller iyi para kazandı. Kimse kimseye bir şey demedi.’’ diye konuştu.Havayolu maliyetlerinin maliyetleri sürekli artıyorHavaYollarının maliyetlerinin her geçen gün arttığına değinen Yıldıray Karaer,‘’Şu anda en büyük problemimiz bu aslında. Hava yolunda vergilerimiz artıyor. Amsterdam’dan Antalya’ya, Antalya’dan Amsterdam'a git gel de 88 euro sadece vergi maliyeti oluyor. Avrupa'nın uçuşlarında kaygan emisyon gibi bir şey var. Yani bu koltuk maliyeti kişi başına 40 eurolara geldi.Diğer taraftan işçilik maliyetleri arttı. İşçilik derken tabii biz de teknisyen, mühendis, pilot bunların maliyetleri çok arttı. Artmaya da devam ediyor. Hem rekabet bir taraftan piyasadaki pilotu teknisyeni mühendisin ihtiyacı maliyetleri artırdı. Böyle olunca havalimanı fiyatları da arttı. Devlet vergiyi artırdı. Pilot maaşını arttırıyor ama tüketici bu fiyatları ödemeye pek razı değil. Ayrıca büyük bir rekabet var’’ şeklinde konuştu.Rekabet tüketici bilet satış fiyatını etkiliyor
‘’Rekabet tüketici bilet satış fiyatını etkiliyor’’ diyen Yıldıray Karaer, şunları söyledi:‘’Fiyatı kendi kafanıza göre belirleyemiyorsunuz. Birisi 100 TL'ye satıyorsa bizim maliyetimiz yüksek diye 200 TL'ye satamıyorsunuz. Biri 100 liraya satıyorsa sen 200 liraya değil ya 101 liraya ya da 99 ‘a satıyorsun. Bundan dolayı havayolu tarafından istediğimiz kar oranını yakalayamadık, istediğimiz kar oranı yakalayamadık.2 kat maaş vererek personelimizi alıyorlar
Bir de hava yolları maliyetleri artışı hızlı bir şekilde devam ediyor. Şu anda en büyük kavgamız kur, pilot ihtiyacı onların parası, personel ihtiyacı. Yüksek paralar ödeyerek neredeyse bizim 2 katı fiyatı çekerek personellerimizi alıyorlar. Şimdi bu personellerimi tutmak mı lazım, aynı rakamları ödemek mi lazım, yoksa bizim maliyetimizi artırmak mı lazım? Yoksa boyun eğmek mi lazım? Bunun mücadelesini veriyoruz.Bütün mali ekip olarak bir fiyat çalışıyoruz. Makul bir fiyat artışıyla deklare edeceğiz. Personeli tutabilirsek elimizde tutacağız. Maliyetler artınca pilot gitti, mühendis gitti, yer personeli gitti, gitmeye de devam ediyor. Yalnız bir şey var. Bunlar aldığı personeli İstanbul’da tutmak zorundalar. Bir takım personel ailevi nedenlerle,Antalya'yı terk etmek istemiyor. Bu bizim koruyucu kalkanımız oluyor.Savaşlar bizi çok endişelendiriyor. Avrupa'daki havalimanlarının aşırı yoğunluktan dolayı artık yükü kaldıramıyor. Yeni destinasyonlar bulmak lazım. Avrupa'nın dışında bir Ortadoğu’ya yüklenelim diyoruz ama oradaki savaş bizim İran pazarını aldı götürdü. İsrail pazarını aldı götürdü. Lübnan pazarını bitirdi.Bir taraflara yüklenmek gerek. İran, İsrail, Lübnan hepsi bitti.Belki Afrika'ya yönelmek lazım belki Asya'ya yönelmek lazım.Türkiye mevcut pazarlar dışında alternatif pazarlara yönelmelidir.Biliyorsunuz kış dönemi nedeniyle biz iki firmayla ortak çalışıyoruz bir Hindistan’da toplam 13 uçakla wetlease operasyonları diğeri Spice Jet İnnova havayolu.Belki onlarla yakın zamanda anlaşabilirsek Hintli turisti İstanbul'a, Antalya'ya Kapadokya'ya deniz kum ve güneşe, hoşlanmıyorsa kültür turizmine getirmek gibi yeni pazarları yaratmak gerekiyor.Avrupa tükenmişlik sendromu yaşıyorAvrupa tükenmişlik sendromu yaşıyor. Tükenmiş vaziyette şu anda. Antalya’ya 17 milyon turist gelmiş.Bunun 4 milyon yolcu ile Almanya 1. pazarı olmuş, Rusya'dan 5 milyon, gelmiş 1,5 milyon İngiliz gelmiş. İngiliz turistin sayısını yükseltiliriz. İngiltere'de çok ciddi fiyat rekabeti var.İngiltere pazarı tamamen teknolojinin üzerine dönen bir Pazar. Artık Almanya'daki klasik tur operatörleri gibi operatörlük yok. Ofislere gidiyorsunuz ofislerde çalışan insan yok, makineler koşturuyor. Siz detayları veriyorsunuz artık herkes teknoloji şirketi gibi çalışıyor. Turizm organizasyonları teknolojik firmaları gibi çalışıyor Biz de buna adapte olmaya çalışıyoruz. Yani hava yolu tarafında bu yıl rezervasyon programımızı değiştirmeye çalışıyoruz. Yeni programa adapte olmaya çalışıyoruz. Bunlar rekabet alanında önemli unsurlar.Pazarlarımızı biraz daha gözden geçiriyoruz. Nerelerde daha farklı ihtiyaçlar var. Nerelerde daha az rekabet var. Onları yakalamaya çalışıyoruz. Uzun lafın kısası 2024'te iyi bir turizm sezonu geçti. Biz 2025 yılında uçuşların hepsini açtık. İngiltere ve Almanya'da hem oteller tarafında hem uçak tarafında. İngiliz pazarının iyi bir tarafı daha var çok önden rezervasyon yapıyorlar. Şu anda otellere 2026 rezervasyon yapan yolcu var. Bu kadar uzun vadede kendi programını yapabiliyor. Bu bizim için önümüzü görmek açısındançok önemli.2025'te rezervasyonları çok hızlı. Almanya'dan Hollanda'dan İngiltere'den çok hızlı rezervasyon akıyor. Tur operatörü tarafında bile geçen seneye yüzde 25 ya da yüzde 30 gelen rezervasyonlar var. O yüzden 2025 yılında da Türkiye’de iyi bir turizm yılı olacak. Ama ben hep söylüyorum çok iyi başlıyoruz krizler yaşıyoruz, bazen kötü başlıyoruz sonradan bir düzelme oluyor. O yüzden çok iyi diye gerinmemek lazım. Çok kötü diye de üzülmemek lazım, küsmemek lazım.Tur operatörleri piyasadan yavaş yavaş eksiliyor. Bu durum endişe verici!Biz hiçbir şey olmamış gibi yolumuza bakmamız gerekiyor. Bütün gücümüzle rezervasyonları artırmak içinsaldırıyoruz. Hem havayolları tarafından hem oteller tarafından iş modelleri uyguluyoruz. Tur operatörleri piyasadan yavaş yavaş eksiliyor. Dün Thomas Cook gitti bugün FTI gitti. Yarın kimin olacağını bilemiyoruz. Resort Turizm Kongresi’nde de söylediğim gibi oteller için en büyük tehlike bu tür operatörlerinin piyasadan yok olması. Çünkü Rusya'da 5 büyük firma Antalya'yı satıyor. ANEX Tour, Sun &Fun, PegasTouristik, Coral Travel, Intourist. Antalya'ya 3,5 - 4 milyon turistin gelmesini sağlıyorlar. Operatörlerden birine bir şey olursa ya da sekteye uğrarsa o yolcuyu kim getirecek?Turisti kim getirecek? Yeni bir operatör çıkmıyor. Tabii bunlar turizm için çok büyük handikap. Yani iş potansiyeli yüzde 65 - 75 tur operatörüne bağlı.Oteller için çok ciddi bir sorun. Hava yolları için çok ciddi bir sorun. O yüzden dijital kanallarla gelen yolcu oranını artırmaya çalışıyoruz.Corendon Havayolları olarak 10 milyon koltuk hedefimiz var,Koltuk sayısı olarak Almanya, Hollanda, Belçika, İngiltere toplam 10 milyon koltuk kapasitemiz var. Bunun yaklaşık 1 milyonu Hollanda'ya,Belçikalı'yı taşıyor. Tabii ağırlıklı pazarımız Almanya. Kendi içimizdeki oranımız 65 civarında. Yüzde 15 civarında da İngiltere pazarımız var. Tabii İngiltere'yi her geçen gün sayıyı artırmak istiyoruz. Geçtiğimiz yıllarda yüzde 8 idi. Şimdi yüzde 12 oldu. Daha sonra yüzde 15'ten 20'lere oranları yükseltmeye çalışıyoruz. Yani bir tek müşteriye bağımlılık, tek bir pazara bağımlılık tek bir iş modeline bağımlılık bunlar büyük sıkıntı.Turizmi çeşitlendirmemiz lazım. Sezona yaymak lazım. İşte bisiklet yapılıyor, futbol yapılıyor, golf yapılıyor, tenis yapılmaya çalışılıyor. Aynısını müşteri çeşitliliğinde de pazar çeşitliliğinde de öngörerek planlamamız gerekiyor. Büyümek istiyoruz ancak şartlar uygun olursa.Şu anda stabiliz. Büyümek için şartlar çok uygun değil. Fiyatlar her geçen gün artıyor. Tüketici bu fiyatlara hemen adapte olamıyor. Önce geri çekiyor kendini, bakıyor bekliyor. Hani fiyat artışı her yerde var. Dünyanın her yerinde var ama sonuçta tüketicinin geliri böyle artmıyor. Sonuç olarak kararı veren, bileti alan nereye gideceğine kararını veren, ne yapacağının kararını veren tüketicinin kendisidir.750 uçak grand olmuş durumdaŞu anda hem boeing'te hem airbas’ta büyük sıkıntılar yaşıyoruz.Şuanda 1,500 boeing motorunu grand olmuş durumda. Yani motor problemi var. 1500 motor bunu 2'ye böl yani 750 uçak grand olmuş durumda. Mesela Türk Hava Yolları’nın 40 uçağı grand olmuş durumda. Yani işlemez hale gelmiş, uçamaz hale gelmiş durumda. Yenilenmesi lazım. O yüzden şirketler motorlardan yaşanan uçak açıklarını telafi etmek için ellerindeki eski uçakları eskiden ellerinde bırakırlardı. Şimdi bırakmaz oldular. Piyasadan ilave kapasiteyi dönemsel kiralama yaparak çözmeye çalışıyorlar. Ancak bu uçak müsaitliği açısından önümüzdeki birkaç yıl pek mümkün gözükmüyor.Boeing'te uçak teslimatlarında çok ciddi sıkıntılar var. Uçak teslimatlarında gecikmeler var. Boeing personeli greve gitti. Boeing maliyetler sebebiyle işten çıkarmalar yaptı. “Ben bu maliyetleri karşılamıyorum. Sizin istediğiniz artışları karşılayamam” dedi ve işten çıkarmalar yaptı. Yani boing de yaşanan bu sorunlar uçak teslimatlarında gecikmelerin airbus tarafındaki motordaki gecikmelernedneiyle havacılık tarafında veya uçakçılık tarafında çok büyük darlık var. Bu darlık geçene kadar bekleyeceğiz. O yüzden piyasada stabil olmaya çalışıyoruz.Biz yetiştiriyoruz çok yüksek maaşlarla personelimiz elimizden alınıyor. Karlılığımızı arttırmaya çalışıyoruz, verimliliğimizi arttırmaya çalışıyoruz: Bizim şu andaki durum bu ama tatil döneminde Temmuz ayı döneminde Ekim aylarında her zaman dışarıdan uçak bulup kısa dönemle uçurmak yani ilave açığı karşılamak mümkün. Filomuza uçak katmak istesek piyasada uçak yok. Uçak olsa elimizde pilot yok. Kendi pilotlarımızı yetiştirmeye başladık. Her yıl 15-20 civarında uçuş okullarından mezun gençleri alıyoruz. Pilot olarak yetiştiriyoruz. Bu yıl sayıyı artıracağız. Belki 20'nin üzerine çıkacağız ki bu oluşan açığı telafi edebilelim diye. Biz yetiştiriyoruz anormal transfer ücretleriyle pilot ve kabin personelimiz başka firmaya gidiyor. Ancak yapacak birşey yok. Kendi pilotumuzu yetiştirmeye devam edeceğiz. 
