Ekonomi alanında yaptığı açıklamalarla öngörülerde bulunan ve yatırımcıların pür dikkat dinlediği Ekonomist İslam Memiş kritik bir uyarıda bulundu. ABD Tarım Dışı İstihdam verilerini dikkat çeken Ekonomist Memiş, veri sonrası sert dalgalanmalara hazır olmak gerektiğini bildirerek, dolar karşısında diğer varlıklarda sert düşüşler yaşanacağına dair uyarıda bulundu.
Ekonomist İslam Memiş, ‘‘Tarım Dışı İstihdam Verisi öncesinde dolar karşısındaki varlıklarda yükseliş gördük. Tarım Dışı İstihdam cephesinden baktığımızda son gelen 114 bin ile birlikte 2024 yılı ortalaması 203 bin olarak görülmekte’ diyerek şunları söyledi:
‘‘2022 yılı ortalaması 377 ve 2023 yılı ortalaması 251 bin olduğu düşünüldüğünde istihdam artışındaki yavaşlama oldukça net bir şekilde gözükmekte. Şuan ki ortalamanın tıpkı pandemi öncesindeki gibi 200 bin civarında olmasını endişe edici görünümden ziyade normalleşme olarak okumak gerekir. Ancak bu ortalamanın sürdürülebilmesi için teorik açıdan en az 181 bin istihdam artışına ihtiyaç vardır. Aksi takdirde psikolojik 200 bin altında ortalama ile ilerlenecektir.’’ dedi.
''İŞSİZLİK ORANI KADEMELİ BİR ŞEKİLDE YÜKSELDİ''
İşsizlik Oranı cephesinden Nisan ayında %3,9 olan veri kademeli bir şekilde yükseldiğini ifade eden Memiş, ‘‘Önce 4,00% daha sonra 4,10% ve geçtiğimiz ay izlenen 4,30% piyasaların paniklemesini sağladı. Özellikle Aralık 2021’den bu yana %4 üzerinde reaksiyon izlenmeyen İşsizlik Oranındaki artışın istikrarlı olması Fed üzerindeki baskıyı artırdı. Bu sebeple de Tarım Dışı İstihdam verisinden daha fazla önemsenmesi beklenen İşsizlik Oranı sonucu daha fazla takip edilebilir’’ diyerek açıkladı.
‘‘FAİZ İNDİR BASKISININ ARTMASINI SAĞLAYABİLİR’’
2022 ve 2023 yılı ortalamasının 3,63% olduğu, 2024 yılı ortalamasının da %3,96 ile istihdam piyasasındaki olumsuz seyir net bir şekilde izlendiğini vurgulayan Ekonomist Memiş, ‘Teorik açıdan mevcut ortalamanın korunması için İşsizlik Oranının 4,00% civarında gelmesi gerek ki bu tür bir iyimser sonuç Fed üzerindeki baskıyı ortadan kaldırabilir. Ancak bir öncekine paralel bir şekilde 4,30% gelmesi durumunda 2024 yılı ortalaması 4,00% olacağı gibi piyasaların Fed üzerindeki agresif faiz indir baskısının artmasını sağlayabilir’’ şeklinde belirtti.
PANİK HAVASINI ARTIRACAK MI?
Özellikle de Eylül toplantısında 50 baz puan indirim ihtimali bu tür bir olumsuz sonuç ile daha da güçlü hale gelebileceğine değinen Memiş, ‘‘Bu açıdan işsizlik verisi 4,00’e yakınsayacak iyimserlikte mi yoksa kademeli bir şekilde artarak panik havasını artıracak mı sorusuna cevap arayacağız’’ dedi.
EYLÜL AYINA FAİZ İNDİRİMİ YAPILABİLİR
Fed’in ilk faiz toplantısı 18 Eylül tarihinde olacağını hatırlatan Ekonomist Memiş, ‘‘Bu toplantıda bankanın faiz indirimi yapma ihtimaline kesin gözüyle bakılmaktadır’’ diye belirterek, şunlara değindi: ‘‘Hatta bu toplantıda 25 yerine 50 baz puan faiz indirimi ihtimali bile %45 civarındadır. ABD istihdam verileri Eylül ayındaki toplantıda faiz indirimi şiddetinin ne olacağına yönelik anlık fiyatlama tarafını yorumlayabilmek adına Benchmark gösterge olarak kabul edilmektedir. Bu açıdan olumsuz istihdam verileri ile 50 baz puan faiz indirimi ihtimali güçlenebilecekken olumlu istihdam verileri 25 baz puan faiz indirimi ile normalleşme eğilimini destekleyebilir.
Burada tekrar hatırlatma yapmak gerekirse bahsettiğimiz senaryo anlık fiyatlama tarafındaki spekülatif temel konudur. Diyelim ki olumsuz istihdam verileri geldi bu durum Fed 50 baz puan faiz indirimi yapacaktır şeklinde kesinlik mevcut değildir.’’
‘‘DOLAR KARŞINDAKİ VARLIKLARDA SERT DÜŞÜŞLER GÖRÜLEBİLİR’’
Ekonomist İslam Memiş, Seçim öncesinde Fed bu kadar agresif bir dönüş sağlayacak olumsuz bir büyüme teması mevcut olmadığını belirterek, ‘‘Bu açıdan Fed kaynaklı karar mekanizması ile Fed’e ilişkin spekülatif fiyatlama davranışı arasındaki farkı iyice ayırt etmemiz gerekmektedir. Bugünün verisi sonrası dolar karşındaki varlıklarda sert düşüşler görülebilir. Aman dikkat edin!’’ şeklinde açıkladı.
